Veiligheidsschoenen en steunzolen op kosten van de zaak

Gezondheid en inzetbaarheid van medewerkers

Langer doorwerken, de toenemende krapte op de arbeidsmarkt, de verstrekking van persoonlijke beschermingsmiddelen binnen Arbowetgeving, vergrijzing, de stijging van het aantal Nederlanders met diabetes mellitus naar 1,2 miljoen. Allemaal factoren waar werkgevers dagelijks mee te maken hebben als het gaat om de gezondheid en de inzetbaarheid van medewerkers.

Naast personele zorg, vermindering van arbeidsrisico’s en invulling geven aan goed werkgeverschap hebben werkgevers de verplichting het loon over verzuimde dagen gedurende twee jaar door te betalen. Afhankelijk van hoe hoog het verzuimpercentage van een organisatie is en hoe zich dit verhoudt ten aanzien van het gemiddelde in de branche kan het (verder) terugdringen van het ziekteverzuim een doelstelling zijn. De kosten die een zieke medewerker met zich meebrengt zijn hoog. Bovendien kost een zieke medewerker ruim anderhalf keer meer dan organisaties denken: in plaats van 142 euro per dag is dit maar liefst 250 euro per dag en kan het oplopen tot 400 euro per dag.

Naast de financiële kant hebben werkgevers naast een wettelijke ook een morele plicht tot het beperken van (werk)gerelateerd verzuim. Gezondheidsklachten die het directe gevolg zijn van het werk, leiden ook tot maatschappelijke en individuele schade. Ook kan ziekteverzuim dalen door een passend (preventief) beleid en goede begeleiding en kan de slagkracht worden vergroot.

Voet- en houdingsklachten

Eén van de oorzaken van ziekteverzuim zit in voetklachten en in houding klachten gerelateerd aan de voet. Deze komen veel voor, ook op de werkvloer. Soms beperkt dit werknemers in energie en leidt dit tot verminderde arbeidsproductiviteit. In andere gevallen leiden deze klachten tot (tijdelijke) uitval van de medewerker. Dit is allereerst vervelend voor de medewerker zelf. Daarnaast brengt dit ook kosten met zich mee omdat werkgevers verplicht zijn het loon van een zieke medewerker door betalen.

Bovendien bewegen medewerkers met pijn minder wat ook hun geestelijke gezondheid en hiermee hun mentale veerkracht beïnvloed.

Intrinsieke factoren

Bij een deel van de medewerkers hebben voet- en houdingsklachten te maken met intrinsieke (lichaamseigen) factoren. Voorbeelden hiervan zijn anatomische voet- en/of houdingstanden die worden verergerd door (over)belasting, bijvoorbeeld tijdens werk. Een onderliggende kleine teen of artrose in een voetgewricht zijn passend voorbeelden.

Extrinsieke factoren: de veiligheidsschoen

Soms is er ook een externe factor en kan bijvoorbeeld een suboptimale veiligheidsschoen de veroorzaker zijn van voet- en houdingsklachten. Zo is de pasvorm soms te kort of te smal of is de schoen aan de voorkant te ondiep of de zool te slap. De oplossingen kunnen zijn:

• Advisering over een passende(re) veiligheidsschoen met oog voor de aard van de werkzaamheden;
• Betere afstemming tussen voetklachten en schoenoplossing: het is bekend dat veel werknemers de voorkeur geven aan het dragen van vooral een lichte comfortabele schoen. Het nadeel is dat deze bij sommige werknemers leidt tot instabiliteit;
• Meer (overdracht van) kennis en advies welke schoen(maat) in lengte en breedte past bij de voet van de werknemer.

Wettelijk kader veiligheidsschoenen en aansprakelijkheid bij steunzolen

Verrichten medewerkers zwaarder lichamelijk werk? Dan verstrekt de werkgever gecertificeerde veiligheidsschoenen volgens de EN-ISO 20345: 2011 norm. Er worden aanvullende eisen gesteld aan het dragen van inlegzolen in deze schoenen. Worden de oorspronkelijke binnenzooltjes vervangen door steunzolen? Dan behoren deze aan eisen te voldoen.

Naar schatting draagt 10% van alle werknemers een (op maat gemaakte steunzool) in de veiligheidsschoen. Werkgevers weten meestal niet wie dit betreft. De werknemer is meestal niet op de hoogte van deze wetgeving. Een (geregistreerde) combinatie van merk en type veiligheidsschoen én een gecertificeerde inlegzool voorkomt claims. De werkwijze inclusief eventuele registratie verschilt per veiligheidsschoen, merk en -type.

Praktijkvoorbeelden

In de praktijk van de register podoloog zijn diverse voorbeelden te vinden van hoe podologie van meerwaarde kan zijn.

Het schilderbedrijf

Een schilder met een holvoettype en een anatomische diepstand van zijn grote teen gewrichten kwam voor een consult bij een register podoloog op verwijzing van zijn huisarts. De combinatie van de anatomische stand van zijn grote tenen in combinatie met het werk waarbij hij veel op de ladder moest staan en een te slappe zool van de werkschoen zorgden voor pijnlijke likdoorns waardoor hij eens per 2 weken een verplicht bezoek moest brengen aan de pedicure. Er waren dagen bij dat hij vrij nam of zich ziekmeldde aan het einde van de week. Los van de pijn kostte dit hem bovendien per maand 65 euro aan pedicurekosten.

Na uitgebreid biomechanisch onderzoek werden een paar zooltjes op maat gemaakt. Ook werd er een werkschoenadvies gegeven: een beter passendere werkschoen met een stijvere zool. Hoewel hij niet aanvullend verzekerd was, betaalde hij de zooltjes in eerste instantie zelf. De werkgever gaf toestemming voor de aanschaf van een paar werkschoenen die buiten het standaard assortiment vielen. Toen de oplossing werkte vergoedde de werkgever alsnog de kosten.

De wasserij

Een werkneemster met wat overgewicht bij een wasserij, werkt 4 dagen per week dagen van 9 uur. Zij kampte al maanden met peesplaatklachten. Door het vele staan kreeg zij last van chronische peesplaatklachten zowel links als rechts. Vanwege de aanhoudende klachten stond zij op het punt haar dienstverband te beëindigen.

Het behandelplan bestond o.a. uit het leveren van hielpijnzolen, het doen van oefeningen en werk- en wandelschoenadvies. Ze was beperkt aanvullend verzekerd. Na het consult ging de medewerker in gesprek met de leidinggevende. De werkgever was bereid de niet vergoede kosten vanuit de aanvullende zorgverzekering te vergoeden.

In beide gevallen ging de werkgever samen met HR aan de slag voor het definiëren van een passend en uitlegbaar beleid omtrent de verstrekking van het hulpmiddel ‘steunzolen’ en verstrekking van maatwerk in veiligheidsschoenen.