Wat is een goede schoen?
Is er één schoen die voor iedereen een goede schoen is? Het antwoord op deze vraag is: nee. Een goede schoen is een schoen die past bij de voet en bij de activiteit die op dat moment uitgevoerd wordt. Een onderdeel van het consult bij de register podoloog is schoenadvies. Schoenadvies en belangrijke aspecten van voetverzorging om problemen te voorkomen, worden door de register podoloog duidelijk uitgelegd, in relatie tot uw specifieke klachten en/of aandoeningen.
Bij verhoogd risico op wondjes
Dit is met name van belang bij mensen met een verhoogd risico op wondjes aan de voet (voetulcera) door een chronische aandoening, zoals bijvoorbeeld bij diabetes mellitus. De register podoloog zal u tijdens het consult dan duidelijk uitleggen wat u zelf kunt doen aan juist schoeisel, voetverzorging en controle van uw eigen voeten om problemen te voorkomen. Dit is van belang, omdat uw eigen inzicht in de oorzaken van het ontstaan van wondjes u kan helpen om preventieve maatregelen te nemen, waardoor de kans op wondjes afneemt.
Ook is de kans groter als u zelf de juiste voetverzorging in acht neemt en er toch een wondje ontstaat, dat u tijdig contact op kan nemen met de juiste behandelaar, waardoor vervelende gevolgen aan de voet kunnen worden voorkomen.
In dit artikel
In dit artikel verkennen we het belang van de juiste schoenkeuze en het advies van de register podoloog. Klik op één van de onderstaande links om direct meer te lezen over een specifiek onderwerp:
Waar let je op bij het kopen van een goede schoen?
Belangrijk is dat de juiste schoenmaat wordt gekocht. Denk hierbij aan de lengte- en breedtemaat en de balomvang. De lengtemaat van de schoen moet één tot anderhalve centimeter langer zijn dan uw voetlengte. Vaak is de lengte van beide voeten niet gelijk, bij het bepalen van de voetlengte neemt u de lengte van de langste voet en de langste teen. Dit hoeft niet altijd de grote teen te zijn. Daarnaast moet de schoen voldoende breed zijn. De breedte wordt gemeten ter hoogte van de bal van de voet. Ook is het belangrijk dat de schoen voldoende omvang heeft. Dit heet de balomvang, dit is bepalend voor de wijdtemaat. Is er sprake van een schoen met weinig ruimte in de neus van de schoen en heeft de voet een forse balomvang dan zal de schoen gaan knellen in de voorvoet. Er zijn schoenen verkrijgbaar in verschillende wijdtematen, denk hierbij aan wijdte G of K.
Als er schoenen gekocht worden, moeten deze altijd aangepast worden. De lengte- en breedtemaat van de schoen kan namelijk per merk verschillen. De lengtemaat 38 van het ene merk hoeft niet even lang te zijn als maat 38 van een ander merk. Ditzelfde geldt voor de breedtemaat.
Houd daarnaast rekening met het doel waarvoor u de schoen koopt. Als de schoen bedoeld is om mee te wandelen dan koopt u geen schoen met hakken maar een wandel- of sportschoen. Schoenen met hakken geven extra druk op de voorvoet en is daarom meestal geen goede keus. Voor op de werkvloer gelden er vaak eisen waaraan de schoen moet voldoen. In veel beroepen, zoals de bouw, is het verplicht om veiligheidsschoenen te dragen. Deze schoenen hebben vaak een stalen neus en een stalen plaat in de zool. Dit om de voeten te beschermen tijdens de werkzaamheden. Bij andere beroepen is het juist weer belangrijk dat de zool van de schoen een antislip laag heeft.
Schoenen en voetklachten
Zijn er voetklachten dan is het nog belangrijker dat de juiste schoen wordt gedragen. De register podoloog adviseert welke schoen het beste gedragen kan worden bij een bepaald type klacht. Hieronder enkele voorbeelden.
Is er sprake van een hallux valgus (scheefstand van de grote teen met een knobbel aan de zijkant) dan is het belangrijk dat er over de knobbel bij de grote teen geen stiksel op de schoen zit omdat een stiksel nooit uitrekt. Het risico hierbij is dat de schoen op deze plaats pijnklachten veroorzaakt. Is de grote teen daarbij ook beperkt in de beweging dan wordt er een schoen met een stijve zool en een goede afwikkeling geadviseerd. De schoen helpt dan mee in de afwikkelfase van het lopen. De schoen neemt dan een stukje functie van de voet over. Uiteraard blijft belangrijk de grote teen voldoende ruimte heeft zowel in de lengte als breedte.
Een ander voorbeeld is hamertenen. Hier staat het eerste kootje van de teen omhoog en deze komt vaak tegen de bovenkant van de schoen. Op deze plek ontstaat vaak eelt of een pijnlijk likdoorn. Een schoen met een hoge teenbox geeft extra ruimte bij de tenen en kan pijnklachten voorkomen.
Schoenen en steunzolen
Worden er steunzolen gedragen dan is het van belang dat deze goed in de schoen passen. Belangrijk is om de standaard zool uit de schoen te halen. Tegenwoordig is er een ruim aanbod van schoenen waar de standaard zool uit kan. Er zijn zelfs sandalen waar de standaard zool uit kan. Hier kan dan ook een op maat gemaakte steunzool ingelegd worden. Om het maximale resultaat van een steunzool te bereiken is het van belang om goede schoenen te dragen. Als de steunzolen in te slappe schoenen worden gedragen is het effect minder.
Aangepaste schoenen
Soms vragen de klachten om een aanpassing aan de schoen. Er zijn semi-orthopedische schoenen verkrijgbaar. Dit zijn confectie schoenen die extra ruimte bieden, bijvoorbeeld voor een extra dikke steunzool om beenlengte verschil te compenseren. Ook bieden deze schoenen vaak extra ruimte in de omvang. Als er een aanpassing aan een confectie schoen wordt gedaan dan heet dit een OVAC (orthopedische voorziening aan confectie). Denk hierbij aan het feit dat het beenlengte verschil dusdanig groot is dat het verschil in lengte niet in de schoen opgelost kan worden maar er een verhoging onder de schoen geplaatst moet worden. De ruimte in de schoen is namelijk beperkt. Ook kan het afwikkelmoment van de schoen aangepast worden, de afwikkeling kan vertraagd of vervroegd worden. Er wordt dan een afwikkelbalk onder de schoen gemaakt.
Als een steunzool in combinatie met een goede schoen, semi-orthopedische schoen of een OVAC geen oplossing meer biedt voor de voetklachten en/of voetafwijkingen, dan kunnen er orthopedische schoenen aangemeten worden. Dit zijn op maat gemaakte schoenen aangemeten en gemaakt door de orthopedische schoenmaker.
Bij verhoogd risico op wondjes
Heeft u een verhoogd risico op een voetulcus (wondje)? Dan moeten uw schoenen regelmatig onderzocht worden, minimaal jaarlijks bij het register podologisch gericht (voet)onderzoek. Iemand met een verhoogd risico op een voetulcus:
- krijgt het advies, ter bescherming van de voet, om binnen én buiten niet op blote voeten, alleen op sokken of op slippers te lopen. Dit kan namelijk schadelijke gevolgen hebben door een te hoge druk onder de voet of door een gebrek aan bescherming tegen thermische (te hoge of lage temperatuur) of externe trauma (ergens tegenaan stoten of in iets scherps instappen).
- krijgt het advies om goed passend schoeisel te dragen. Het liefst dragen zij de geadviseerde schoenen dagelijks (dus te allen tijde), óók in huis waar de meeste loopactiviteit is. Eventueel zou een stevige pantoffel in combinatie steunzool ook een alternatief kunnen zijn.
- Krijgt het advies om de schoenen op de juiste wijze aan te trekken en te strikken. Soms worden speciale vetertechnieken aangeleerd, bijvoorbeeld om de hiel te fixeren (‘heel lock’ ofwel lusvetering) of om de druk op de wreef, de grote teen of de voorvoet te verminderen.
Belang van goede schoenen
Wat een goede schoen is, verschilt per persoon en per voet. Er moet rekening gehouden met de voetmaat en als er voetklachten zijn dan spelen deze ook een rol bij de schoenkeuze. De register podoloog geeft schoenadvies, hij houdt hierbij rekening welke voetklachten er zijn. Het dragen van de juiste schoenen is extra van belang voor mensen met een verhoogd risico op wondjes aan de voet omdat wondjes vaak met goed schoeisel voorkomen kunnen worden. Ook de voetkundig voetadviseur kan advies geven. De voetkundig voetadviseur werkt vaak in een speciaalzaak. Dit kan een schoenenwinkel zijn met confectie schoenen of een winkel die wandel en/of sportschoenen verkoopt. Bij een steunzool hoort een goede schoen om een optimaal effect te kunnen bereiken.
